Kho tàng văn học dân gian của nước ta vô cùng đa dạng và phong phú. Đây cũng là một trong những niềm tự hào về nét văn hóa nghệ thuật của dân tộc. Trong cuộc sống, chúng ta sẽ tiếp xúc với rất nhiều kiểu người, có người làm cho bạn ngưỡng mộ còn có người làm bạn phải suy ngẫm lại về bản thân mình. Trong đó, kiểu người như “Gà què ăn quẩn cối xay” như một lời cảnh tỉnh bản thân. Con người ta phải biết chịu khó phấn đấu thì mới đạt được những thành công vẻ vang như mình mong muốn được.
“Gà què ăn quẩn cối xay”
Đây cũng là một trong những câu tục ngữ quen thuộc đối với mọi người. Từ xưa đến nay, những câu ca dao, thành ngữ hay tục ngữ của ông bà ta luôn mang lại cho thế hệ sau những bài học ý nghĩa. Chúng ta dựa vào đó mà noi theo, mà phấn đấu để trở thành một người thật sự hữu ích và mang lại cuộc sống tốt cho bản thân. Tương tự, câu tục ngữ “Gà què ăn quẩn cối xay” cũng mang đến những giá trị như thế.
Đối với mỗi câu tục ngữ, chúng ta đều cần phân tích nghĩa đen và nghĩa bóng của nó. Về nghĩa đen, câu tục ngữ “Gà què ăn quẩn cối xay” có ý nói về những con gà không được khỏe mạnh.
Bình thường, mọi con gà khỏe mạnh đều kiếm ăn trong một phạm vi khá rộng thuộc khuôn viên mỗi gia đình: trong nhà, ngoài sân, hay bờ ao, ngoài ruộng… Với nhiều nhà ở nông thôn, vườn tược rộng rãi thì lũ gà qué cứ phải nói là tung hoành ngang dọc. Chúng tha hồ bới móc khắp nơi. Nhưng chẳng may một chú gà nào đó, mắc bệnh ốm yếu, còi cọc và nhất là bị què quặt thì khả năng chạy nhảy sẽ kém hẳn so với những con khác. Không những chúng không có cơ hội kiếm ăn tốt như những con gà cùng lứa mà khả năng tự vệ cũng kém. Chúng thường bị các “anh chị” gà khỏe mạnh bắt nạt, tranh cướp thức ăn.
Quy luật kẻ yếu và kẻ mạnh
Thân cô thế yếu, những con gà này thường chỉ chạy đi chạy lại trong gian bếp, quanh đi quẩn lại nhặt những hạt thóc rơi vãi quanh cối xay (một dụng cụ xay cho hạt thóc vỡ ra để lấy hạt gạo lứt phía trong, sau đó đem giã trắng để làm lương thực, rất phổ biến trong các gia đình nông dân xưa). Với điều kiện như thế, khả năng kiếm được cái ăn của các con gà què là rất hạn chế.
Xem thêm bài viết tham khảo: “Con vua thì lại làm vua/Con sãi ở chùa thì quét lá đa”
Bởi từ cái cối xay kia thì hạt rơi hạt vãi cũng chẳng có nhiều. Thành ra, chú gà què đói càng thêm đói. Thực tế, con gà nào rơi vào hoàn cảnh như thế thì thực là đáng thương. Người đời đừng lấy cái thế yếu của nó ra “bôi bác”, “dè bỉu” mà tội nghiệp cho nó. Kiểu làm ăn “cò con” tạm bợ, phụ thuộc vào hoàn cảnh thất thường như thế đâu có hiếm trong cuộc sống xưa nay.
Còn về nghĩa bóng suy rộng ra, câu tục ngữ “Gà què ăn quẩn cối xay” nhằm diễn tả tình trạng của ai đó có năng lực hèn kém, chỉ biết làm ăn hoặc kiếm chác nhỏ nhặt quanh quẩn trong một phạm vi hẹp hoặc chỉ xoay xở, bòn rút chút ít từ những người chung quanh mình.
Nỗ lực của bản thân
Có ai sinh ra trên đời mà tự động biết hết mọi thứ đâu, ai cũng từ từ học hỏi mới nên người và thành tài. Tôi luôn tin rằng, mỗi chúng ta đều có những điểm mạnh của riêng mình, chỉ là bạn chưa tìm được nó vào lúc này mà thôi. Ý chí và sự nỗ lực của bản thân rất quan trọng, nếu bạn buông xuôi thì mọi thứ sẽ không bao giờ khá lên được. Ngược lại, niềm tin của chúng ta sẽ tạo ra những thành quả phi thường.
Ở đây, chúng ta không nói chuyện về người lành lặn hay khuyết tật về hình thể bên ngoài mà đang nói về ý chí bên trong. Các bạn có thể ra đường dạo quanh một vòng, những người khuyết tật nhiều vô số kể. Dù hoàn cảnh và điều kiện khó khăn hơn người bình thường rất nhiều lần nhưng họ vẫn có ý chí vươn lên. Họ yêu lao động và muốn cống hiến công sức của mình để tạo ra giá trị nào đó.
Chúng ta nên nhìn vào những người như thế mà cảm thấy hổ thẹn, mà cố gắng vươn lên thật nhiều. Bởi vì, bản thân mình còn rất may mắn, mình còn hơn cả trăm nghìn người. Sự lười biếng và ỷ lại sẽ giết chết chúng ta từng ngày, từng giờ và biến bản thân mình trở thành một người thật xấu xí. Đừng ngại khó khăn vì chuyện gì trên đời cũng đều khó khăn cả, quan trọng là cách chúng ta đối mặt và vượt qua nó mà thôi.
Sự lười biếng sẽ giết chết bạn
Tôi đã từng có khoảng thời gian ngủ vùi trong sự lười biếng, ỷ lại vào gia đình mà lơ là chuyện học hành cũng như làm việc. Cái giá phải trả là mình càng ngày càng tệ hại và gánh nặng trên vai ba mẹ cũng nặng hơn. Câu tục ngữ “Gà què ăn quẩn cối xay” thật chất chính là một câu phê phán. Phê phán những người không biết tự thân vận động, chỉ biết nằm đó chờ thời như thân cây tầm gửi.
Xem thêm bài viết tham khảo “Có làm thì mới có ăn/Ngồi không ai dễ đem phần tới cho”
Thật ra, cuộc sống lúc nào cũng đầy rẫy khó khăn nhưng cách chúng ta xoay sở sẽ phần nào giảm bớt những khó khăn đó. Bạn mơ ước thay đổi cuộc đời, bạn muốn cuộc sống của mình tốt hơn thì hãy chủ động thực hiện điều đó. Hậu quả của những kẻ lười biếng nằm chờ thời như kiểu “Há miệng chờ sung” thì biết bao giờ mới khá khẩm lên được.
Xem thêm bài viết tham khảo: “Há miệng chờ sung”
Chúng ta không thể thay đổi được cả thế giới nên hãy thay đổi bản thân mình trước đã.
Lời kết
Câu tục ngữ “Gà què ăn quẩn cối xay” là hồi chuông cảnh tỉnh cho tất cả chúng ta hiện nay. Cơ hội không đến quá nhiều lần tromg đời nên bạn hãy kịp thời nắm bắt nó. Đừng để cơ hội vụt qua rồi mới hối tiếc thì đã muộn. Chỉ cần tin vào bản thân mình, bạn có thể vượt qua tất cả!