Gõ Tiếng Việt

“Mất cả chì lẫn chài”

Đây là câu thành ngữ thường xuyên xuất hiện trong đời sống hàng ngày, bạn có thể nghe nó ở mọi nơi cũng như bắt gặp trường hợp này ở mọi hoàn cảnh. “Mất cả chì lẫn chài” được hiểu là mất hết, đã không thu được chút lợi gì mà còn mất cả vốn bỏ ra.

Trong các trường hợp làm ăn hay đời sống hàng ngày, người ta thường hay tức tối vì “Mất cả chì lẫn chài”. Vì một chút tham lam, một chút chủ quan hay vì lý do nào đó mà chuyện này rất thường hay xảy ra.

Giải thích câu thành ngữ

Đầu tiên, chúng ta phải nói qua một chút về nghĩa đen và nghĩa bóng của câu thành ngữ này. Về nghĩa đen, câu thành ngữ đang nhắc đến “chì” và “chài”, đây cũng là hai vật dụng phổ biến trong đời sống.

Mất cả chì lẫn chài

“Chì” ở đây là những khối (cục) được làm bằng chất liệu chì gắn ở mép chài. Chài là cái lưới hình nón có gắn chì ở mép, người ta cầm chóp lưới quăng úp lưới xuống mặt nước để bắt cá. “Chài” trở thành tên gọi chung cho nghề đánh cá, ví dụ: chài lưới, làng chài, xóm chài,…Vậy nên “Mất cả chì lẫn chài” ý nói khi người quăng chài mạnh quá làm mất cả chài và chì ở trong chài.

Về mặt nghĩa bóng, “Mất cả chì lẫn chài” có nghĩa là mất hết tất cả những thứ vốn có để chuẩn bị cho một việc gì. Cái mất đi có thể là thời gian, tiền bạc, công sức,…Khi bạn không có sự chuẩn bị kỹ càng hoặc chủ quan thì điều này dễ xảy ra hơn. Nó có thể là công việc làm ăn, các mối quan hệ hay những vấn đề thường ngày khác,…

Những câu chuyện “Mất cả chì lẫn chài”

Ông A hùn hạp với bạn bè làm ăn, ông nghe lời bạn thỏ thẻ bên tai rằng dự án này rất dễ thành công và lợi nhuận không hề nhỏ. Suy nghĩ tới lui, ông quyết định bán mảnh đất vườn duy nhất để đầu tư để một phen đổi đời. Nhưng đời có giống như mơ đâu, ông bị người bạn lừa hết tài sản, lừa luôn mảnh đát duy nhất và rơi vào cảnh trắng tay. Bởi mới nói cuộc đời, bạn chỉ nên tin tưởng tuyệt đối vào bản thân mình.

Câu chuyện của chị B để bạn thân theo dõi chồng ngoại tình, tin tưởng tất cả vào người bạn ấy. Cho đến một ngày, chị phát hiện chồng mình ngày càng lạnh nhạt hơn. Chị tự mình điều tra và phát hiện ra sự thật đau lòng. Hóa ra, nhân tình của chồng chính là cô bạn mà chị hết lòng tin tưởng. Cuộc đời đôi khi trớ trêu thế đấy.

Gia đình nọ vì muốn con trai vào học trường tốt đã hối lộ thầy hiệu trưởng, mang hết những thứ quý giá và lo lót cho thầy. Những tưởng mọi chuyện sẽ suôn sẻ như dự định, ai ngờ đâu có thanh tra xuống khám xét. Ông thầy hiệu trưởng vì nhận hối lộ mà bị cắt chức, cả những người hối lộ cũng không tránh khỏi liên quan. Chuyện lộ ra, cậu con trai bị mọi người nhòm ngó, học tập sa sút và kết quả trượt trường danh tiếng. Đúng là “Mất cả chì lẫn chài”, ông bà ta nói quả chẳng sai.

Cân nhắc trước khi hành động

Nhiều bạn trẻ trong chúng ta hiện nay thường không suy nghĩ trước khi đưa ra một quyết đinh hay hành động điều đó có thể gây ra những hậu quả khôn lường cho bản thân và xã hội. Chỉ vì cái liếc mắt mà khiến bạn bè mâu thuẫn, đánh nhau. Chỉ vì cái lợi trước mắt mà bao nhiêu người bán hàng đã bỏ phụ gia vào các sản phẩm họ bán ra thị trường… Hầu hết những người kể trên họ đều có suy nghĩ, tuy nhiên họ không suy nghĩ hai lần và không lường trước được hậu quả có thể xảy ra sau này có thể ảnh hưởng tới bản thân, gia đình cũng như toàn xã hội.

Mất cả chì lẫn chài

Bên cạnh đó, có những người thể hiện thói tham lam, sẵn sàng bất chấp lợi ích để đạt được mục đích. Cuối cùng, người tổn hại không chỉ riêng gì bản thân mình. Lúc ấy, bạn chỉ nghĩ một mà không nghĩ mười nên dẫn đến những hậu quả đáng tiếc. Vậy nên, việc “Mất cả chì lẫn chài” là điều tất yếu, hơn nữa còn làm hại đến người khác.

Xem thêm: “Ăn đầu sóng, nói đầu gió”

Hãy dừng lại, cân nhắc và phán đoán những trường hợp có thể xảy ra trước khi bạn hành động. Vì điều này ảnh hưởng rất nhiều đến sự thành bại và những người xung quanh. Chính những sơ suất, nông nổi của bạn khiến cho bạn gặp nhiều khó khăn và trắc trở hơn trong cuộc sống hàng ngày đấy.

Đừng để hối hận biến thành muộn màng

Trong rất nhiều trường hợp “Mất cả chì lẫn chài”, có người chịu tổn thất nhỏ, có người chịu tổn thất vừa và có người chịu tổn thất vô cùng lớn. Khi chúng ta đặt niềm tin quá nhiều về một điều gì đó, chúng ta không hẳn sai nhưng cũng không thể nói là đúng. Sống trong xã hội thời bấy giờ, khôn ngoan là điều không thể thiếu. Nếu bạn quá tin người hay quá đỗi ngay thơ, bạn sẽ nhanh bị “giết chết” mà thôi.

Đừng để mọi chuyện đi quá xa rồi bạn mới cảm thấy hối hận, chỉ cần cẩn thận một chút thì chuyện đâu đến nỗi như hôm nay. Trách người khác dối trá thì hãy trách mình quá ngây dại, chính bạn tạo cơ hội cho kẻ xấu có thể dễ dàng lợi dụng mình đấy. Tôi tin rằng, chúng ta sẽ thật sự khôn ngoan hơn từ những bài học kinh nghiệm như thế. Cho dù là người bạn tin nhất thì cũng hãy tin bảy phần thôi và giữ lại ba phần cho mình.

Lời kết

Đừng quá ủ rũ vì cuộc sống của mình luôn gặp bất hạnh và khó khăn, bạn chưa phải là người đau khổ nhất đâu. Hãy sống lạc quan, luôn rèn luyện và trau dồi cho bản thân thêm phần khôn ngoan. Có như thế, bạn mới tránh xa được những cạm bẫy bủa vây, tránh được việc “Mất cả chì lẫn chài” vì những chuyện không đáng. Câu thành ngữ này sẽ là hành trang quý báu để bạn tự nhắc nhở bản thân mình tránh xa những thứ không tốt. Chúc các bạn thành công!