Gõ Tiếng Việt

Phàm bất kể việc gì ở trên đời, chúng ta cũng không nên vội vàng và hấp tấp. Có những chuyện cần quá trình mới trở nên thành công, gấp gáp chỉ dẫn đến kết quả không mong muốn. Tệ hơn nữa, việc vội vã còn gây ra những hậu quả khôn lường khiến chúng ta hối hận cũng không kịp.

Và ông bà ta cũng đã để lại cho con cháu đời sau một câu tục ngữ mang ý nhắc nhở điều đó “Ăn cá nhả xương, ăn đường nuốt chậm”.

“Ăn cá nhả xương, ăn đường nuốt chậm”

Hiểu một cách đơn giản, câu tục ngữ này khuyên chúng ta không nên ăn uống gấp gáp, nếu không sẽ gây ra những hậu quả nguy hiểm. Ví dụ ăn cá thì phải nhớ lừa và nhả xương, ăn đường tuy ngọt ngon nhưng cũng nên nuốt chậm kẻo nghẹn chết. Nói chung, việc ăn uống cũng phải từ tốn và cẩn thận để không khéo hại mình như chơi.

“Ăn cá nhả xương, ăn đường nuốt chậm”

Suy rộng ra, ông bà ta muốn khuyên răn mọi người làm việc gì cũng nên suy xét kỹ càng, đừng nóng vội kẻo “hư bột hư đường”. Có những chuyện, chúng ta phải cần cả quá trình dài để dẫn đến thành công, việc nóng nảy chỉ có hại chứ không có lợi. Không chỉ trong công việc hay cuộc sống hàng ngày mà cả lời nói cũng vậy, một lời nói sai thốt ra có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường.

Nói chung, mọi chuyện tốt nhất nên để thuận theo tự nhiên. Nếu muốn can thiệp cũng đừng nên nóng vội, có những chuyện tưởng chừng như đã nắm trong tầm tay nhưng nếu bạn vội vã thêm một bước lại thành ra thất bại. Trong tất cả các đức tính, “nhẫn” là khó học nhất. Cũng như trong mọi việc, đúng thời điểm và đúng lúc mới có thể thành công trọn vẹn.

Nóng vội thường hay hỏng việc

Cổ nhân có câu “Dục tốc bất đạt” và câu nói này vẫn luôn đúng trong mọi thời đại. Khi chúng ta gấp gáp muốn làm một việc gì đó, đầu óc sẽ hoảng loạn và không đủ minh mẫn. Do đó, tinh thần dễ bị rối ren và hoảng loạn. Mà khi tinh thần không ổn định, bạn sẽ không suy tính kỹ càng mọi chuyện và dễ dẫn đến hỏng việc.

Xem thêm bài viết tham khảo “Ăn cỗ đi trước, lội nước đi sau”

Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta gặp rất nhiều trường hợp để minh chứng cho câu “Ăn cá nhả xương, ăn đường nuốt chậm”. Một người vội vã, nhìn bề ngoài thì tưởng như là làm việc nhanh, mất ít thời gian hơn, nhưng đến khi không đạt được kết quả thì mọi thời gian và công sức đều là phí hoài. Cho nên, khi gặp sự tình cần giải quyết, chúng ta cần tĩnh hạ tâm xuống, dùng tâm thái bình tĩnh ôn hòa để làm việc. Dù phải nhanh tay đến mấy cũng không nên để tâm mình bị ảnh hưởng. Sự tỉnh táo sẽ khiến sự tình được hoàn thành một cách tốt nhất, có kết quả tốt nhất.

Thử nghiêm túc nhìn lại xung quanh bạn và kinh nghiệm của bản thân xem, nóng vội làm việc thì thành công đến được với mấy người? Thay vì phải lao đao sửa chữa những sai lầm một cách khó khăn mà lại ảnh hưởng đến kết quả, sao chúng ta không thử cẩn thận chờ thời cơ rồi nhận lại thành công mỹ mãn nhất?

Bài học từ sự nóng vội

“Ở một bến đò, có một vị thư sinh cùng một người hầu mang theo hành lý muốn đi vào thị trấn. Thị trấn ước chừng cách đó khoảng hai dặm đường, nhưng trời đã bắt đầu tối. Người thư sinh này lo lắng hỏi người chủ đò:

“Ăn cá nhả xương, ăn đường nuốt chậm”

– “Xin hỏi, liệu tôi còn kịp vào thị trấn trước khi cửa thành đóng không?” Người chủ đò trả lời:

– “Cứ bình tĩnh, cửa thành vẫn còn đang mở, vội vàng có khi cửa thành lại đóng mất rồi.”

Người thư sinh nghe xong, tức giận vì cho rằng chủ đò đang giễu cợt mình nên bước đi ngay lập tức. Hai chủ tớ họ đi đến giữa đường thì người hầu đột nhiên bị ngã khiến cho đống sách bị văng trên mặt đường. Người hầu quá lo lắng, ngồi khóc, không đứng ngay lên được. Hai người họ phải sắp xếp rồi buộc đống sách lại cẩn thận mới có thể lên đường. Đến nơi thì cửa thành đã đóng lại rồi. Bấy giờ, người thư sinh kia mới ngẫm nghĩ: “Câu nói của người chủ đò thật có tính triết lý!””

Thế đấy, chúng ta luôn cho rằng mình đúng và dùng sự nóng vội để giải quyết tình huống. Cuộc sống muôn màu muôn vẻ, lúc cần nhanh chóng thì không nên chần chừ; ngược lại, lúc cần thong thả thì đừng nên nóng vội. Hiểu được quy luật đó, bạn mới có thể sắp xếp mọi chuyện ổn thỏa và nhanh chóng đạt tới vị trí cuối cùng được.

Cứ để mọi việc thuận theo tự nhiên

Ông bà ta cũng có câu “Thuyền tới đầu cầu tự nhiên thẳng”, vậy nên mọi chuyện cứ thuận theo tự nhiên là tốt nhất. Có nhiều chuyện, bạn càng vội càng dễ bị thất bại. Dù là tình yêu, công việc hay những mối quan hệ khác trong cuộc sống đều đã có sự sắp đặt hẳn hoi và bạn chỉ cần kiên nhẫn chờ đợi. Xưa nay, những kẻ gấp gáp đều nhanh chóng làm hỏng việc chứ không mang lại lợi ích gì.

Từ các bậc anh hùng thiên cổ cho đến những người thành công thời hiện đại đều nắm rõ quy tắc bình tĩnh giải quyết mọi sự việc mới mong đến chuyện thành công. Nếu sự sắp đặt mọi chuyện đến một lúc nào đó sẽ diễn ra đúng như vậy thì việc bạn vội vàng chỉ mất thêm công sức mà thôi.

Vậy nên, bạn chỉ việc bình tâm mà làm mọi chuyện. Đừng nôn nóng cũng đừng quá trì trệ. Việc thành bại ở đời hơn thua nhau là ở cách nghĩ và cách làm. Cả suy nghĩ lẫn hành động đều phải hài hòa và đúng mực thì kết quả thu được mới thật sự mỹ mãn.

Lời kết

Chỉ đơn giản từ vài lời của câu tục ngữ “Ăn cá nhả xương, ăn đường nuốt chậm” mà ông cha ta đã khéo léo lồng ghép thông điệp răn dạy đến cho con cháu đời sau. Thế hệ trẻ hôm nay nhờ những bài học quý báu đó mà tự tin va vấp với cuộc đời, trưởng thành hơn trong cách cư xử và lời nói.

Mượn ca dao, tục ngữ để truyền đạt những giá trị ý nghĩa đến cho mọi thế hệ chính là điểm đặc biệt mà chỉ văn học dân gian Việt Nam mới có thể làm được.