Gõ Tiếng Việt

Con người chính là sinh vật khó hiểu nhất thế gian. Họ được ăn học đầy đủ, được chỉ dạy tận tình nhưng lại làm ra nhiều chuyện không phù hợp với đạo lý. Người tốt thì không nói chứ kẻ xấu có mặt ở khắp mọi nơi. Thể loại “vong ân bội nghĩa”, “lừa thầy phản bạn” hay “ăn cháo đá bát” là những người vô cùng đáng sợ mà chúng ta tốt nhất hãy tránh xa.

Thuở đời nay, “Ăn cháo đá bát” thật không xứng đáng với hai chữ “con người”. Truyền thống nhân nghĩa của nguồn cội chẳng lẽ đã bị người ta quên mất rồi sao?

“Ăn cháo đá bát”

Một câu thành ngữ ngắn gọn nhưng cũng không kém phần hàm súc. Ăn cháo xong rồi lại sẵn sàng đá cái bát đi. Giống như con người, nhận được sự giúp đỡ và đáp trả bằng lòng phản bội. Tại sao lại là cháo? Tại sao người xưa lại mượn hình ảnh một bát cháo để so sánh với việc phản trắc của người đời?

“Ăn cháo đá bát”

Chúng ta biết rằng, cháo là lương thực rất dễ nuốt và ít tốn gạo nhất nên thường được dùng để chăm sóc người bệnh hay giúp đỡ người nghèo qua cơn đói. Thấy lỏng lẻo là vậy nhưng đối với người đang cần thì cũng xem là đáng quý rồi. Ông bà ta dạy “Một miếng khi đói bằng một gói khi no mà”

Xem thêm bài viết tham khảo “Một miếng khi đói bằng một gói khi no”

Vậy mới thấy, một bát cháo cho đi không chỉ đơn thuần là một bát cháo bình thường. Nó còn chứa đựng tấm lòng và tình cảm của người cho gửi vào trong đó với sự nâng niu và che chở. Thế nhưng, kẻ nhận lấy ân tình kia sau khi no nê và đạt được mục đích đã đan tâm đá văng chiếc bát. Thế thì còn lại gì để nói nữa, lòng dạ con người chỉ có đến mức đó thôi sao.

Ai cũng đôi lần bị phản bội?

Trong số các bạn ở đây, có ai đã từng bị người khác phản bội chưa? Có lẽ là có nhỉ, đau đớn thay đó có khi là người mà bạn đã hết lòng tin tưởng nữa. Tôi đã từng chứng kiến nhiều câu chuyện như thế và tự hỏi lòng sao người ta có thể bạc bẽo đến mức khó tin như vậy?

Tôi từng có một đứa bạn mà tôi đinh ninh rằng nó rất tốt. Thuở vào Sài Gòn đi học, mọi việc đều khó khăn. Chỉ có hai đứa trọ chung nên thân thiết và cưu mang nhau cho đỡ tủi. Tôi xưa nay luôn mở lòng với mọi người, lúc bạn túng quẫn tôi cũng sẵn sàng cho mượn. Nó nhờ việc gì tôi cũng cố gắng giúp đỡ dù hoàn cảnh của mình cũng bế tắc không kém. Tôi không tính toán chuyện mình khôn dại ở đây nhưng tình bạn chẳng phải là nên không suy tính thiệt hơn như thế sao?

Và một ngày, mọi chuyện diễn ra đến mức khó tin. Tôi bị đứa bạn mình trân trọng lừa dối và phản bội một cách đáng thương. Đối diện với những cú sốc đầu đời, tôi như muốn ngã quỵ và buông xuôi mọi thứ. Tất cả giống như là một cơn ác mộng nhưng không, tôi phải bình tĩnh lại. Có lẽ, chúng ta chỉ nên đau lòng vì những người xứng đáng mà thôi. Bài học hôm nay hẳn là kinh nghiệm xương máu cho cả quãng đời về sau.

Kẻ phản bội ắt sẽ bị trừng trị

Bạn có tin vào luật nhân quả không? Còn tôi thì rất tin, mọi chuyện trên đời đều theo quy luật cả. Sống tốt sẽ được đền đáp, còn xấu xa hại người thì gặp kết quả tương tự là chuyện sớm muộn. Câu thành ngữ “Ăn cháo đá bát” vừa là lời phê phán những kẻ phản trắc vừa là bài học cảnh tỉnh cho chúng ta trước khi bước vào con đường “tà đạo” này.

“Ăn cháo đá bát”

Từ ngàn xưa, truyền thống biết ơn đã ăn sâu vào máu thịt của người dân nước ta. Đó là truyền thống tốt đẹp cần được gìn giữ và ngày càng phát huy hơn nữa. Thế nhưng, nhiều người lại quên đi điều đó. Họ vì cái lợi trước mắt mà quên đi những người đã giúp đỡ và cưu mang mình. Nếu hại người có tội một thì phản trắc hại người phải mang tội gấp mười lần. Ai đời lại đi “cắn ngược” lại người đã từng giúp mình chứ? Bởi có câu “Cứu vật vật trả ơn, cứu nhơn nhơn trả oán” là không sai.

Xem thêm bài viết tham khảo “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”

Lòng dạ con người như kim dưới đáy bể sâu, phải lặn lội xuống nước thì mới mong hiểu rõ được. Cũng như, chúng ta trải qua thời gian quen biết cũng chưa chắc hiểu được một người.

Hãy sống tốt nếu muốn nhận điều tốt

Có một điều đáng buồn thay, sự lừa dối thường đến từ những người chúng ta tin tưởng nhất. Và sự phản bội đa số là bị những người mình từng giúp đỡ trả lại. Tôi thật không hiểu người ta đang suy nghĩ gì nữa? Là lòng người đa đoan hay là do tôi quá ngây thơ.

Lợi ích chỉ là trước mắt, là phù du mà thôi. Nghĩa tình mới là cái lâu dài cần trân quý. Người biết rõ đạo lý mới được người khác tin tưởng và trao cho nhiều cơ hội. Còn kẻ xấu xa sớm muộn gì cũng bị xã hội đào thải, người người lánh xa. Hãy sống thật tốt, sống đúng với lương tâm và đạo lý nếu muốn nhận một cái kết viên mãn. Tin tôi đi, ăn ở tốt sẽ được đền đáp mà.

Ngay cả khi bạn cảm thấy mình thật hiền lành mà sao cuộc sống cứ tràn ngập bất hạnh thì cũng đừng nản lòng. Chưa đi đến hết đời, làm sao biết được là đời bạc!

Lời kết

Những kẻ “Ăn cháo đá bát” mãi mãi cũng không hiểu được giá trị của lòng biết ơn. Có lẽ, họ chỉ biết ngồi đó nhận lấy ân huệ và ích kỷ giành mọi lợi ích cho bản thân mình. Bởi mới nói, giúp đỡ người khác là tốt nhưng nếu lỡ giúp nhầm người thì cũng thật là khổ.

Chúng ta có phân biệt được đâu vì con người bây giờ có cả ngàn bộ mặt. Không giúp thì áy náy nhưng giúp rồi thì lại bị hại. Con người bây giờ đáng sợ quá, đáng sợ đến mức làm người ta rùng mình. Có những người vì lợi ích của bản thân mà sẵn sàng đánh đổi tất cả. Họ bất chấp làm ra những việc mất hết nhân tính.

Đời này có mong gì, chỉ mong sự cho đi của mình tạo ra giá trị. Hạnh phúc và an yên chính là lẽ sống xuyên suốt trong đời…