Gõ Tiếng Việt

Ăn cơm có canh như tu hành có bạn là câu nói dân gian dùng để đề cao vai trò của người bạn trong cuộc sống.

Thi sĩ Nguyễn Khuyến từng có hai câu thơ rất nổi tiếng:

“Rượu ngon không có bạn hiền,

Không mua không phải không tiền không mua”

Từ cổ chí kim, tình bạn đã luôn là thứ tình cảm được coi trọng. Có bạn bè ta như được chắp thêm những đôi cánh mới, vững bước đi đến tương lai. Câu “ăn cơm có canh như tu hành có bạn” với lối nói ví von dễ hiểu, dễ cảm nhận, đem đến cho chúng ta nhiều ý niệm sâu sắc về tình cảm đặc biệt này.

Tham khảo thêm bài viết:

• Khôn ba năm dại một giờ
• Học thầy không tày học bạn
• Thành ngữ “Đi với phật mặc áo cà sa, đi với ma mặc áo giấy”

Ăn cơm có canh như tu hành có bạn

Ăn cơm có canh như tu hành có bạn

Câu tục ngữ sử dụng lối ví von nhẹ nhàng, gần gũi. Chẳng cần khoa trương hay cường điệu hóa, tình bạn diễn ra tự nhiên như việc ăn uống.

Canh là kiểu món ăn quen thuộc trong bữa cơm của người dân Việt Nam. Một bữa cơm có canh được coi như là bữa cơm đủ đầy. Khi xưa khi đất nước còn nghèo đói, chẳng kể đâu cá thịt, chỉ một bát canh rau đã làm ấm cả mâm cơm. Quả thật vậy, trước những món ăn cùng cơm như xào, kho thì món được nấu thành canh bao giờ cũng dễ ăn nhất. Bữa ăn có một bát canh cũng trở nên “dễ nuốt” hơn hẳn.

Trái ngược với nó, chuyện tu hành lại chẳng dễ dàng gì. Để thực sự “tu”, con người ta phải tự mình vượt qua nhiều cám dỗ, tự chiến đấu với bản ngã của mình. Đó là một hành trình không những khó khăn mà còn kéo dài, có khi là cả một đời người. Chính vì thế, trong quãng thời gian khó khăn ấy ta có một người đồng hành thì quả là tuyệt vời.

Ông cha ta ví bữa cơm ngon hơn, dễ ăn hơn khi có canh. Nó cũng giống như quá trình tu hành cũng sẽ dễ dàng vượt qua hơn khi có một người bạn đồng hành. Mượn hình ảnh cơm canh, tu hành, tác giả dân gian muốn đề cao vai trò của người bạn.

Tình bạn là thứ tình cảm “tự do”

Những thứ tình cảm ở đời luôn được gắn kết bởi huyết thống hoặc trách nhiệm. Tình bạn lại tự nhiên và tự do nhất. Không ràng buộc, không miễn cưỡng, những người xa lạ cứ gặp nhau đồng điệu rồi gắn bó với nhau.

Tình bạn trước hết là thứ tình cảm gắn kết những người phù hợp với nhau về quan niệm sống. Chính vì thế nó là thứ tình cảm không có ranh giới. Không phân biệt giới tính, tuổi tác hay quốc gia, dân tộc. Nó gắn kết những tâm hồn với nhau một cách khéo léo. Mà không, thực ra tạo hóa chẳng hề động tay đến tình bạn Tự con người ta tìm đến nhau, chia sẻ cùng nhau và đồng hành suốt cả chặng đường.

Người bạn luôn là người dễ thấu hiểu và chia sẻ nhất. Vì thế họ luôn cho ta cảm giác thoải mái. Cũng chính vì vậy, những lời khuyên của họ cũng mang nhiều ý nghĩa, giúp ta vượt qua nhiều khó khăn, thử thách.

Một cuộc đời ta có bao nhiêu người bạn? Bạn cùng khóa, hàng xóm, đồng nghiệp. Hết thảy những người xung quanh ta đều đóng vai bạn. Mỗi người lại có ý nghĩa, vai trò riêng. Có những người thoáng qua một cách vội vã, nhưng có những người lại ở bên nhau cả một đời. Tình bạn cũng thường là thứ bắt đầu cho những tình cảm thiêng liêng khác. Trước khi yêu, chẳng phải người ta cũng từng là bạn của nhau hay sao?

Trong hành trình đi tìm lẽ sống, có được một người đồng hành luôn chia sẻ, động viên là điều tuyệt vời nhất trong cuộc đời.

Làm sao để có được những tình bạn đẹp?

Tình bạn cũng lạ kì nhỉ? Tự nhiên đến, cũng có thể tự nhiên đi lúc nào mà ta chẳng hay. Có người có được những người bạn tâm giao ngay từ thuở nhỏ. Nhưng cũng có người cả cuộc đời không có đến một người bạn thân. Hoặc cũng có người từng có tình bạn đẹp nhưng đánh mất nó. Có được một người bạn tốt đã khó, giữ được tình bạn còn khó khăn hơn rất nhiều lần. Chính bởi không có bất cứ một sự ràng buộc nào nên để có được tình bạn bền lâu, buộc con người ta phải cùng cố gắng.

Ngoài việc đồng điệu thì bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau là yêu cầu đầu tiên của tình bạn. Dù bạn là ai, làm công việc gì hay giàu, hay nghèo thì giữa những người bạn, những ranh giới ấy đều là hư không.

Ngoài ra, chân thành, tin cậy và có trách nhiệm cũng là những điều cần thiết. Chỉ khi thật sự cảm thông, đồng cảm với nhau thì tình cảm mới có thể bền lâu được.

Từ cổ chí kim dân gian đã lưu truyền biết bao tình bạn đẹp. Ở đó ta không chỉ thấy hai con người với hai tâm hồn đồng điệu mà còn thấy tình người ấm áp biết bao. Tình bạn đẹp đem đến cho chúng ta nhiều điều kì diệu tưởng chừng như chẳng thể thành hiện thực.

Trước hết cứ hãy sống là chính mình, sẵn sàng chia sẻ và cảm thông. Khi chúng ta tự xích lại gần nhau, tình bạn cũng theo đó mà hình thành. Khi ta mở lòng và sẻ chia, tâm hồn mới có thể đồng điệu. Khi ta chân thành và tin cậy, tình bạn sẽ bền lâu.

Đọc thêm:

• Rượu nhạt uống lắm cũng say/Người khôn nói lắm dẫu hay cũng nhàm
• Ca dao “Dâu dữ mất họ, chó dữ mất láng giềng”
• Ca dao “Khôn ngoan cũng thể đàn bà/Dẫu rằng vụng dại cũng là đàn ông”

Chọn bạn mà chơi

Trước sự biến đổi của xã hội, ta cũng không phủ nhận rằng, ngày càng có nhiều người mượn cớ tình bạn để lọc lừa, trục lợi. Có bạn bè khiến sức khỏe thể chất và tinh thần của ta thăng hoa. Nhưng cũng có những người khiến cuộc sống của ta mệt mỏi, tiêu cực hơn.

Chọn bạn mà chơi

“Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng”, những người xung quanh ta ít nhiều đều có ảnh hưởng đến ta. Chọn bạn mà chơi luôn là bài học đầu tiên ta phải thành thục. Ngoài đồng điệu về một khía cạnh trong cuộc sống, bạn cũng nên tránh cái nhìn phiến diện mà đánh giá con người. Có thể một người rất hợp với ta nhưng trong nhiều cái nhìn khác về cuộc sống họ hoàn toàn trái ngược ta, thậm chí là có hại cho ta.

Một người bạn tốt sẽ là người bạn tốt sẽ là người khen bạn khi bạn làm tốt. Đặc biệt, họ sẽ chẳng ngại mắng bạn khi bạn làm sai. Thế nhưng, sau những lời mắng mỏ hay đường mật ấy, họ luôn đem đến lời khuyên hữu ích. Họ luôn muốn nhìn thấy bạn tiến bộ chứ không phải muốn bạn luôn ở ngang hàng với họ.

Có những người, tình bạn với họ chỉ là tạm bợ. Khi lợi ích chấm dứt thì tình bạn cũng theo đó mà chấm hết. Phải chăng cũng vì cuộc sống quá phát triển, con người ta gặp gỡ quá nhiều người, có quá nhiều mối quan hệ không ràng buộc vì vậy họ hời hợt với mỗi lần gặp gỡ, sẻ chia?

Câu chuyện về hành trình đi tìm bạn sẽ mãi là một câu chuyện dài mà ai cũng phải tự mình trải nghiệm.

Lời kết

Ăn cơm có canh như tu hành có bạn như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng về tầm quan trọng của người bạn. Có được người đồng hành cùng ta trên mọi chặng đường quả là đáng quý biết bao. Tôi tin rằng, mỗi lần gặp gỡ, mỗi sự sẻ chia dù là ngẫu nhiên nhất cũng đều là một sự trải nghiệm đáng giá. Nếu từng có hoặc đang có một người bạn có thể sẻ chia thì hãy biết trân trọng nó.

Xem thêm bài viết:

• Mèo mả gà đồng
• Ăn đầu sóng, nói đầu gió
• Ăn chắc mặc bền